istiklal mahkemeleri ne demek?

İstiklal mahkemeleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında (1920-1927) kurulmuş askeri mahkemelerdir. Amacı, Kurtuluş Savaşı sırasında milli mücadeleye karşı çıkan ve işbirlikçilik yapan kişileri cezalandırmaktı.

İlk olarak 19 Mart 1920'de İstanbul'da kurulan İstiklal Mahkemesi, Milli Mücadele yıllarında bölgede faaliyet gösteren işbirlikçilerle mücadele etti. Daha sonra ülkenin diğer bölgelerinde de İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

İstiklal Mahkemeleri, normal mahkemelerden farklı olarak, askeri kişilerden oluşan bir heyet tarafından yönetildi. Bu heyetler, tutuklanan kişilerin sorgulanması, yargılanması ve cezalandırılması işlemlerini yürüttü.

İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanan kişiler arasında, milli mücadeleye karşı faaliyet gösteren işbirlikçiler, casuslar, memleketi satanlar, yabancı devletlerle işbirliği yapanlar, Milli Mücadele'ye katılmayanlar ve direnişe karşı gelenler yer aldı.

İstiklal Mahkemeleri'nin kararları, bazen eleştirilere de yol açtı. Mahkemelerin yargılama yaparken bazı zamanlarda adil davranmadığı, hukuk kurallarına uymadığı ve cezaların ağır olduğu eleştirileri yapıldı. Bazı kişiler, mahkemelerin anayasaya aykırı olarak çalıştığını savundu.

İstiklal Mahkemeleri 1927 yılına kadar faaliyet gösterdi ve daha sonra normal mahkemelerin kurulmasıyla kaldırıldı. Mahkemelerde yargılanan kişilerin bazıları af edilirken, bazıları da cezalarını çekmek zorunda kaldı. İstiklal Mahkemeleri'nin Türk tarihinde önemli bir yeri bulunmaktadır.